«بسم الله الرّحمن الرّحیم»
چندی پیش کتاب شرحی بر دعاهای روزانه حضرت زهرا (س) برگرفته از مجموعه سخنرانی‌های استاد صفایی حائری را خواندم. در شرح دعای روز شنبه تذکراتی بود که بسیار به آن نیازمند بودم و درک آن برایم بسیار خواستنی است. به‌نظرم آمد، اگر بخش‌هایی از مطالب این کتاب، البته فقط در شرح دعای روز شنبه را بیاورم، شاید برخلاف نوشته‌های کم‌مایه‌ی من برخی از دوستان بهره‌ای از آن بردارند.
«بسم الله الرّحمن الرّحیم»
دوست بزرگوار، آقای گوارا، نویسنده‌ی وبلاگ «حساب‌رسی» (یا «در مسیر آسمان») لطف کرده‌اند و از من دعوت کرده‌اند که در «چالش معرفی کتاب» (نمی‌دانم چالش یا پویش) که آقای میم گرامی، نویسنده‌ی وبلاگ «نوشته هام» آغاز کرده‌اند، شرکت کنم. البته حدود بیست روز از دعوت آقای گوارای عزیز گذشته است و من بابت تأخیر در نوشتن این مطلب از ایشان عذرخواهی می‌کنم.
«بسم الله الرّحمن الرّحیم»
«اکنون که ناچار مرگ ما را انتخاب می‌کند، بگذارید ما مرگی را انتخاب کنیم که آبستن زندگی باشد.
...
این‌ها با انتخابشان ادامه می‌یابند و این است که مرگی ندارند. کسانی که مرده‌ها را انتخاب کرده‌اند، مرده‌اند هر چند که نفس بکشند و آن‌ها که زنده‌ی حیّ قیّوم را خواسته‌اند، زنده‌اند و حیات دارند، گرچه نفسی نداشته باشند.
این‌ها با جان خویش تجارت می‌کنند و این‌گونه، کم‌های محدود به هفتاد ساله را زیاد می‌نمایند و بارور می‌سازند.
این‌ها می‌بینند اگر مرگ را انتخاب نکنند، مرگ انتخابشان می‌کند و این است که بازیچه‌ی مرگ نمی‌شوند و از مرگ بازیچه می‌سازند ... و از مرگ نردبانی برای عروج، عروجی تا اوج‌ها.
...
این‌ها خود را شناخته‌اند و عظمتشان اسیر حقارت‌ها نیست.
...
ترس نتیجه‌ی عشق و وابستگی است. آن‌ها که به عشق بزرگ‌تر رسیده‌اند و از عشق‌های کوچک آزاد شده‌اند، فقط ترسشان از اوست. ترسشان از جدایی اوست. از چیز دیگر نمی‌ترسند، که به چیزی دیگر دل نبسته‌اند.
قدرت‌ها با تمام عظمتشان از این روح‌های عظیم چه می‌توانند بگیرند و به این‌ها چه می‌توانند بدهند و با این‌ها چه می‌توانند بکنند؟»*.
__________________________________________________________
* علی صفایی حائری، عاشورا، انتشارات لیله‌القدر، 1388.
«بسم الله الرّحمن الرّحیم»
«... این‌ها دین را عامل انحطاط و عقب‌ماندگی می‌شمارند و قضا و قدر را سر منشأ این همه سستی و زبونی، و انتظار را مذهب احتراز و تقیّه را توجیه ترس‌ها و راه شرعی فرار. در حالی که دین حتی در بدوی‌ترین و منحرف‌ترین شکل‌هایش، حتی در شکل توتمیسم و بت‌پرستی عامل انحطاط و عقب‌ماندگی تمدن‌ها نیست که این عقب‌افتادگی ریشه در همت ملت‌ها و درک از نیازها و احتیاج‌ها و درک از تنهایی‌ها دارد.
«بسم الله الرّحمن الرّحیم»
«داستان ما، داستان چوپانى است که از یک طرف به گوسفندش پوست خربزه مى‌داد و از طرف دیگر دنبه‌اش را وزن مىکرد تا ببیند چاق شده یا نه. ولى داستان ابراهیم، داستان کسى است که شتاب‌زده نیست، حلیم است و به سمت حق بازمىگردد و با او در رابطه است تا ثباتى داشته باشد که خداوند مىفرماید: «انَّ ابْرَاهِیمَ لَاوَّاهٌ حَلِیمٌ»1.
«بسم الله الرّحمن الرّحیم»
در کتاب «صراط»، استاد صفایی حائری خاطره‌ای را تعریف می‌کنند که در آن کسی از ایشان می‌پرسد که برای رسیدن به کمال از چه راهی باید رفت، ریاضت، تمرکز و خلوت، عبادت و ذکر و نماز و مستحبات، خدمت به خلق و محبت و ایثار، جهاد و شهادت؟ ایشان پاسخ خود را این‌چنین روایت می‌کنند:
«گفتم: هیچ‌کدام، نه عبادت، نه ریاضت، نه خدمت و نه شهادت و ...
«بسم الله الرّحمن الرّحیم»
آن‌قدر که من تجربه کرده‌ام، ظاهراً در کتابخانه‌های عمومی قانون خاصی درباره‌ی سپاسگزاری یا ارائه‌ی خدمات به اهداکنندگان کتاب وجود ندارد. البته با این موضوع مشکل شخصی ندارم، اما به‌نظر می‌رسد که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، بتواند با تشویق مردم به اهدای کتاب در جهت هدف یا وظیفه‌ی خود که افزایش سرانه‌ی مطالعه و گسترش فرهنگ کتابخوانی در جامعه است گامی بردارد.
پیشنهاد ساده است. با توجه به افزایش قابل‌توجه قیمت کاغذ و کتاب و هزینه‌ی نه‌چندان بالای عضویت در کتابخانه‌های عمومی، هر فرد بتواند با اهدای یک (یا چند) کتاب، عضو کتابخانه شود. به این ترتیب هم محتوای کتابخانه‌ها (هم از نظر تعداد عناوین و هم از نظر تعداد کتاب‌ها) غنی‌تر می‌شود و هم احتمالاً افراد بیشتری به عضویت کتابخانه‌ها درمی‌آیند و از خدمات آن‌ها استفاده می‌کنند.
آیا در حال حاضر چنین قاعده و قانونی وجود دارد؟ مشاهدات من وجود آن را تأیید نمی‌کند. من از طریق بعضی راه‌های ارتباطی اعلام‌شده‌ی مسئولین نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، این پیشنهاد را مطرح کردم. شما هم اگر مفید می‌دانید، لطفاً مطرح کنید.
«بسم الله الرّحمن الرّحیم»
مطمئن نیستم، اما گمان می‌کنم، مدتی پیش در یکی از وبلاگ‌های بیان، معرفی از کتاب «کوچولوی اضافی» را خواندم یا شاید هم در نوشته‌ای فقط اشاره‌ای به آن شده بود. از زمانی که کتاب را در «کتابراه» گرفتم، فرصتی پیش نیامده بود که سراغ آن بروم، به‌ویژه که کتاب ناخوانده زیاد داشتم و درباره‌ی کتاب‌های غیرتخصصی هم اغلب خواندن نسخه‌ی الکترونیک انتخاب اولم نیست.
«بسم الله الرّحمن الرّحیم»
«اکنون تو پس از آن توبه که خودت داشتی و طلب این توبه از او، با او حرف‌هایی را در میان می‌گذاری که: خدایا! من هر گاه با خودم گفتم که آماده شدم و برای نماز به‌پا ایستادم و به نجوای تو رسیدم، هر گاه که این را با خودم گفتم و هر گاه که این آمادگی را پیش‌بینی کردم، بر‌عکس تو مرا با چُرت و خواب همراه کردی و شور نجوا را از من گرفتی.
«بسم الله الرّحمن الرّحیم»
«لا تُضادُّ فی حُکمِکَ؛ تو در حکم و قضاوت مخالفی نخواهی داشت.
وَ لا یَعتَرِضُ عَلَیکَ؛ و بر تو اعتراضی در این مدیریت و تدبیر نخواهد بود. کسی بر تو اعتراض ندارد. آخر اعتراض باید با آگاهی و احاطه همراه باشد و شریک تو باید از تو مدد نگرفته باشد و وکیل مدافع از کسانی که تو آن‌ها را آفریدی، باید مهربانی را از تو نگرفته باشد. و محاکمه‌چی تو، باید شناخت و آگاهیش را از تو دریافت نکرده باشد.
