«بسم الله الرّحمن الرّحیم»

هرتزل احتمالاً سکولاتر از رهبرانی بود که جانشین او شدند. این پیغمبر جنبش صهیونیسم، برای سرزمین موعود صهیون، به‌صورت جدی جایگزین‌هایی جز فلسطین را هم در نظر گرفته بود (مثلاً اوگاندا). او حتی به نقاط دیگری در آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی و آذربایجان هم نظر داشت.1

با مرگ هرتزل در سال 1904، و ظهور جانشینانش، صهیونیسم به‌عنوان هدف بر روی فلسطین تمرکز کرد و کتاب مقدس حتی نسبت به گذشته چیز کاراتر و ارزشمندتری برای اثبات حق الهی یهودیان بر این سرزمین گردید. این تمرکز تازه بر روی فلسطین به‌عنوان تنها قلمرویی که صهیونیسم می‌تواند در آن‌جا محقق شود، رویکردی که از سال 1904 به بعد آغاز شد، از سوی قدرت روبه‌رشد صهیونیسم مسیحی در بریتانیا و اروپا تقویت می‌شد. الهیات‌پژوهانی که کتاب مقدس را بررسی کرده و باستان‌شناسان انجیلی که در «سرزمین مقدس» حفاری کرده بودند، از سکونت یهودی‌ها استقبال کردند، چراکه این مسأله تأییدی بود بر اعتقاد مذهبی آن‌ها مبنی بر این‌که «بازگشت یهودیان» خبردهنده و پیش‌درآمد وعده‌ی در حال آشکار شدن خداوند درباره‌ی آخر‌الزمان است. [از دید این افراد] بازگشت یهودی‌ها، پیش‌قراول بازگشت «مسیح» و رستاخیز مردگان بود. و این باور رمزآلود مذهبی، کمک شایانی به پروژه‌ی صهیونیست‌ها برای استعمار فلسطین کرد.2

در هر حال، در پس‌زمینه‌ی این دیدگاه‌های مذهبی، همان احساسات یهودستیزانه‌ی مرسوم [اروپایی] خوابیده بود. هل دادن جوامع یهودی به‌سمت فلسطین فقط یک وظیفه‌ی دینی [برای مسیحیان منتظر بازگشت مسیح] نبود، بلکه به ایجاد یک اروپای خالی از یهودی‌ها هم کمک می‌کرد. بنابراین، این از دو جنبه برای آن‌ها سودمند بود: اروپا را از یهودی‌ها خالی می‌کرد، و در عین حال [یاری‌گر] اجرای طرح الهی بود، مبنی بر این‌که بازگشت دوباره‌ی مسیح باید با بازگشت یهودی‌ها به فلسطین (و در پی آن، یا تغییر کیش آن‌ها به مسیحیت یا سوختنشان در آتش جهنم در صورت نپذیرفتن مسیحیت) تسریع می‌شد.*

_________________________________________________________

1. یک بحث خوب درباره‌ی این گزینه‌ها[ی جایگزین فلسطین] را می‌توانید در این منبع بیابید:

Adam Rovner, In the Shadow of Zion: Promised Lands Before Israel, New York: NYU Press, 2014.

2. یک خلاصه‌ی عالی از این دیدگاه را به‌همراه ارجاعات مکفی، در این منبع می‌یابید:

Stephen Sizer, “The Road to Balfour: Thr History of Christian Zionism”, balfourproject.org.

* ایلان پاپه. 10 غلط مشهور دربارة اسرائیل. مترجم: وحید خضاب. انتشارات کتابستان معرفت، 1398.